Etude morphologique et sémantique des toponymes dans deux régions : Bejaia et Tlemcen.

Loading...
Thumbnail Image

Date

2015

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Université Mouloud Mammeri de Tizi-ouzouا

Abstract

Di tudert-nneɣ, yal taɣawsa, yal adeg s yisem-is, yal isem s unamek-is ayen yeǧǧan ismawen si zman aqdim ttnadin ad d-skeflen lmaɛna aḥiqi n yismawen-agi d wayen id ten-icudden d tmettii d ten-isman. Deg ukatay-nneɣ newwi-d awal ɣef wayen iccuden ɣer yismawen n yidgan, deg tezrawtnneɣ llan sin yeḥricen, ayen yeɛnen tazrawt talɣawit akk tazrawt tasnamkit, akken ad nejmeɛ amud nerza ɣer tam n temnaḍin (dergina, xerraṭa) di Bgayet akk (benibusaɛid, benisnus, beniwarsus, benibeḥdel) di Tlemsen, anda id-nufa azal 243n yismawen. Tasnadegt s umata deg umawal n tesnalsit « d tin iccuden ɣer tasnalsit tettbegin-d laṣel n yisem n wadeg d wasaɣ n tutlayt n tmurt.» Iwakken ad nexdem tazrawt n yismawen n yidgan nebda-tt s tmukrist : amek tella tusdda n yismawen n yidgan di temnaḍin(dergina, xerraṭta) di bgayet akk (benibusaɛid, benisnus, beni warsus, ben ibeḥdel) di tlemsen, akked asaɣ yellan gar-asen, ama deg umagrad d umcabi yella gar ismawen id negmer ama dayen yeɛnan deg unamek akk talɣa. 1-Ixef amenzu : tazrawt talɣawit : Deg uḥric a, newwid awal ɣef tazrawt talɣawit, anda id-nefka tabadut-ines, sin akin nemeslad ɣef yisem s umata, nefka-d tabadut-ines, daɣen nesfahm-d timackutin n yisem anda id- nufa kraḍ (tawsit, amḍan, addad) daɣen nemesla-d ɣef usuddim, assudes, akked ireṭṭalen. 1-A- TAWSIT: s umata isem di tmaziɣt yesɛa snat n tawsatin (amalay, unti) ● Amalay : amalay i beddu s tiɣra : a, i, u Amedya : A → annar I → iɣzer U → umqibal ●Unti : isem unti s umata yettased s tmerna n ″t″ deg tazwara akk tagara n yisem amalay. Amedya : Isemamalay Isemunti Afalu Tafalut Asif Tasift. Llan kra n yismawen n unti ursɛin ara ″t″ di tagara. Amedya : tagga, tafasra, tizi. 2-B-Amḍan : s umata isem di tmaziɣt yesɛa sin n yimḍanen (asuf, asget). Deg wamud –nneɣ aṭas n yismawen ibedun s tiɣra(a) deg wasuf tuɣalen (i) deg asget. Amedya : Asuf Asget Afalu Ifula Asif Isafen Aɛṭil Iɛeṭlan -tiɣri (i) deg wasuf ur tettbedil ara deg wesget. Amedya : Asuf Asget Iɣil Iɣalen Iɣzer Iɣzran -tiɣri (u) deg wasuf tettɣimi d (u) deg usget. Amedya : uftis →uftisen 3-C- Addad : s umata isem di tmaziɣt yesɛa sin waddaden(ilelli, umaruz). c-1- addad ilelli : d talɣa tamagnut n yisem i deg ur yuriz ara ɣerkra n wawaln niḍen s ususru. Amedya : afalu, annar, asif.C-2-a addad amaruz : d talɣa n yisem yurzen s ususru ɣer wawal i yeḍfer.s umata, yettili ubeddel di teɣri tamezwarut, maca, tikwal, ur d-yettili ara ubeddel. Amedya : Addadilelli Addadamaruz Aracuc Uracuc Amdun Wemdun Afalu Ufalu 4-ismawen isuddisen : ●inawen n useddes : a- Asuddes s usenṭeḍ n yiferdisen : amedya :isem+isem→ sedileḥsen -uzwir+isem : bu+isem Amedya : buzeṭaṭ→zuṭaṭ d isem, bu d azwir b- asuddes s usdukel n yiferdisen : amedya :- isem + isem→iɣiluzrar -isem + arbib→ afaluuzegaɣ, adraramellal. -isem + n +isem→ tala n tegra. -isem +isem + isem→iɣillḥajbrahim. -at + isem → atmerɛi, ataɛmer. 5-ismawen isuddimen : Asuddem d asuffeɣ n wawal seg wawaln niḍen, awal i d-yett usuddemen d awal asuddim, yettili d isem, d amyag. 5-a-inawen n ussudem : ●asuddem n yisem bu+isem→ buḥalu

Description

p.81 ;30cm..Cartes+(CD)

Keywords

Citation

DIALECTOLOGIE AMAZIGHE